Evlerde karşılaşılan elektrik arızaları ve nedenleri
Evlerimizde zaman zaman elektrik kaynaklı arızalar meydana gelebilir. Bu tip durumlarda ne yapacağınızı bilmeniz ve sorunu en kısa sürede çözmeniz gerekir. En çok şikâyet edilen ev elektrik arızaları ve çözümlerine bakalım.
Lambalar sürekli titriyor
Lambaların titremesi elektrik dalgalanmalarına bağlanabilir. Elektrik gerilimindeki yukarı ve aşağı hareketler genellikle elektrik şebekenize bağlı veya standart olmayan malzemelerden yapılmış ve açıldığında çok fazla güç çeken cihazlarla alakalıdır. Yani lambanızın titremesi evdeki yüksek güç çeken başka bir cihazdan kaynaklı olabilir. Diğer bir nedeni de muhtemel bir gevşek bağlantıdır. Bu durum nihayetinde titremeye, aşırı ısınmaya ve yangına neden olabilir. Zayıf bağlantıları mutlaka sıkılaştırın. Floresan aydınlatma kullanıyorsanız ampulün veya starterin ömrünün dolması lambalarda titreme oluşmasına neden olur.
Aydınlatma anahtarları düzgün çalışmıyor
Işığı gerektiği gibi ayarlayamayan düğmeler genellikle düşük işçilik veya standart altı ürünlere bağlanabilir. Yeni bir eve taşındıysanız ve çalışmayan bir anahtar bulursanız, bu anahtarların değiştirildiğinin veya aydınlatma lamba/ armatürlerinin çıkarıldığının bir işareti olabilir. Böyle bir durum yoksa devrede veya kablo tesisatında bir hata vardır. Bazı kalitesiz marka anahtarlar normal güçte basılsa bile dıştan belli olmasa bile içten hasar görürler. İçini açıp kontrol etmenizde fayda vardır.
Sigortalar sürekli atıyor
Mikrodalga fırın ve saç kurutma makinesi gibi yüksek watt (güç) değerindeki ürünler, özellikle aynı hatta, aynı anda bağlanırlarsa sigortaların atmasına neden olabilir. Aslında bu iyi bir şeydir. Sigortaların görevi sizi ve elektrik tesisatını aşırı akımlara karşı korumaktır. Sigorta aşırı akımı tespit ettiğinde atacaktır ve bu işini doğru yaptığının bir göstergesidir. Tesisatı değiştirmek maliyetli olabileceğinden bir saç kurutma makinesini veya elektrikli süpürgeyi düşük ayarda kullanmayı deneyebilirsiniz. Alternatif olarak, yüksek wattlı cihazlar kullanımdayken elektrik kullanımını tek bir devre üzerinde sınırlayın. Yani aynı oda içerisinde çok güç çeken cihazları aynı anda kullanmayın. Mümkün olduğunca yüksek güçlü elektrikli cihazları prizlere eşit bir şekilde yayın.
Sigorta atmış ama her şey doğru çalışıyor
Bazen de sigorta kutusuna baktığınızda otomatik sigortanın atmış olduğunu ancak evdeki her cihazın doğru çalıştığını görebilirsiniz. Bunun nedeni sigortanın üzerindeki anahtarın kırılması ve arızalanması olabilir. Bu durumda sigortada elektrik olmaz diye düşünmeyin. Modern otomatik sigortalar mandalı arızalansa bile çalışmaya yani koruma yapmaya devam ederler. Sigortayı değiştirirken bu durumu göz önünde bulundurun. Sigortanın girişinde ve çıkışında enerji vardır dikkatli olun.
Üçlü prizler çok ısınıyor
Bunun iki nedeni olabilir. Ya üçlü priziniz düşük kaliteden dolayı arızalanmıştır; ya da yukarıdaki örnekte olduğu gibi üçlü prize çok yüklenip yüksek güçlü cihazlar kullanmışsınızdır. (ya da üçlü prizleri başka üçlülerle çoklamışsınızdır) Bu çok tehlikeli bir durumdur ve yangın çıkmasına neden olabilir. Üçlü prizleri kullanırken dikkatli olun ve mümkün olduğunca şarj aleti gibi cihazları kullanmadığınızda prizden mutlaka çekin. Çoklu priz satın alırken mutlaka kaliteli markaları tercih edin, standartlara uygun olmasına ve CE işareti taşımasına dikkat edin.
Evdeki cihazlar yanıyor
Bunun sebebi mutlaka bir ani aşırı akımdır. Evinizde sigorta olsa bile mikrosaniyeler mertebesindeki pik akımlar sigortalar tarafından algılanamaz. Ani darbe akımları yıldırım düşmelerinden, elektrik hatlarındaki hasarlardan, hatalı cihazlardan ve evdeki kötü durumdaki elektrik kablolarından kaynaklanabilir. Bir ani akım evinize bağlı olan elektrikli bileşenlere kalıcı zararlar verebilir. Yıldırım düşmeleri için elektrik panonuzda (apartman veya daire) parafudr bulundurmanızda fayda vardır. Ayrıca akım korumalı prizler de ani akımlara karşı koruma sağlarlar.
Bu elektrik darbeleri sık aralıklarla olmaya başlamışsa problem büyük olasılıkla ev şebekesine bağlı bir elektrikli cihazdadır. Özellikle ucuza üretilmiş kalitesi düşük cihazları prizden çıkarmayı ve kullanmamayı deneyin.
Işıkların parlaklık dereceleri birbirinden farklı
Bir ışık çok parlak diğeri daha az parlak mı yanıyor? Bu durumda üzerindeki watt ve lümen değerlerini kontrol edin. İki aydınlatmanın değerlerini birbirine eşitleyin. Eğer ışıkların ikisi de düşük parlaklıkta yanıyorsa bu şebeke kaynaklı veya tesisat kaynaklı bir gerilim düşümünün işareti olabilir. Özellikle bu durum akkor filamanlı lambalarda daha kolay fark edilir. Aydınlatmaları eşitlediğinizde de problem çözülmüyorsa tesisatınızda yanlış bağlantı yapılmış olabilir.
Elektrikli cihazlarda kaçak var
Kaçak akım cihazın gövdesine sıçramış enerji kalıntısıdır. Cihaza bir kişinin dokunması durumunda kaçak elektrik dokunan kişi üzerinden toprağa doğru akar ve devreyi tamamlar. Bu da kişinin ciddi şekilde yaralanmasına ve hayatına kaybetmesine neden olabilir. Cihazda kaçak tespit ettiyseniz kesinlikle cihaza dokunmayın ve hatta bölgedeki metal hiçbir cisme yaklaşmayın. 15-20 mA’lik bir akım bile sizi sarsacak kadar elektrik içerir. 34-40 mA ve üstü ise hayati tehlike sınırıdır. Sigortayı indirip elektriği kesin ve sonra da cihazları prizden çekin. Cihazınız eski olduğundan veya izolasyonunda bir hata olduğundan dolayı kaçak oluşturmuş olabilir. Basit bir cihazsa cihazın içini açıp hatayı hemen giderebilirsiniz. Cihaz gövdesine dokunan bir iletken görürseniz hatayı tespit etmişsinizdir. Elektrik kaçaklarından korunmanın en güvenli yolu tesisatta kaçak akım rölesi kullanmaktır. 30mA ve 25A değerinde bir kaçak akım rölesi ev tesisatı için yeterlidir ve mümkünse tüm çıkışlar için kullanılmalıdır. Kaçak akım röleleri herhangi bir kaçak durumunda devreyi otomatik olarak açtırırlar ve sizi korurlar. Unutmayın!! Evdeki sigortalarınız kaçağı tespit etmez. Sadece aşırı akımı tespit eder. Aşırı akım ve kaçak akım birbirinden farklı şeylerdir. Kaçak olduğunda sigortam var zaten açacaktır diye düşünmeyin. Tesisatlarda kaçak akım rölesi kullanımı son derecede önemlidir.
Tesisattan veya elektrikli cihazdan koku geliyor
Eğer tesisat yeniyse kokunun gelmesi normal olabilir. Çünkü tesisat ilk kez enerjileniyor ve akımın etkisiyle ısınıyor. Bu durumda koku yayması beklenebilir. Ancak tesisat eskiyse veya elektrikli bir cihazdan koku geliyorsa bu durum izolasyon hatasının işareti olabilir. Sigortaları indirin ve cihazı elektrikten çekin. Bu durumda yapılacak en akıllıca iş duruma müdahale etmemektir. Uzman bir elektrikçiye danışmak en doğru çözümdür. Problem elektrikli cihazdaysa onu asla kullanmayın. Özellikle evde olmadığınız durumlarda prize dahi takılı bırakmayın.
Ampuller sürekli patlıyor
Ampuller sürekli patlıyorsa yüksek ihtimal hatalı tesisat kaynaklıdır. Kablolama hatası ve yalıtım hatası yaşanıyor olabilir. Ya da duya veya tesisata zayıf bir bağlantı yapılmıştır. Ampul bir armatür içerisinde kullanılıyorsa, armatür ile ampul birbirine çok yakın mesafedeyse veya ampul armatürün taşıyabileceğinden yüksek wattlarda seçilmişse kullanım dışı kalabilir. (Armatürlü aydınlatmada en uygun çözüm çok fazla ısı yaymadıklarından dolayı LED aydınlatmadır) Tüm bunları kontrol ettiğiniz halde problemi çözemediyseniz bir elektrikçiye danışmanızda fayda var.
Gömme ışık kullanıyorsanız (tavana gömme) bu ışıklar bazen söner ve daha sonra tekrar çalışır. Bunun nedeni muhtemelen ışığın aşırı ısınmasını önleyen yerleşik güvenlik kesmesidir. Yanlış ampul tipinin veya gücünün kullanıldığını ya da tavan boşluğu yalıtımının ışığa çok yakın olduğunun işaretidir.
