Kaçak Akım Rölesi Nedir?
Devrede oluşmuş kaçak akımı algılayan tespit eden ve de açma yaparak insanları ya da tesisatı koruyan cihaza kaçak akım rölesi denilmektedir. Elektrik literatüründe genelde kaçak akım anahtarı ya da kaçak akım sigortası kısaca da KAKR olarak adlandırılır.
Kaçak Akım Rölesinin Ne İşe Yarar?
Kaçak akım rölesininde amaç elektrik kaçağı algıladığı zaman devredeki enerjiyi kesmek olur. Devrede herhangi bir kaçak akım rölesi yok ise bir toprak kaçağı oluşmuş ise kaçak oluşan yerlere bir insanın dokunması durumunda bütün kaçak insan üzerinden akmaktadır. Her ne kadar görüntü şekli olarak otomatik sigortaya benzer olsa dahi tesisatlarda genel olarak yan yana kullanılsalar dahi işlev olarak çok farklı görevler üstlenirler
Kaçak Akım Rölesi Çeşitleri Nelerdir?
Hassasiyetlerine göre kaçak akım rölesi,
30mA yani insan korumasında kullanılan modeldir. 300mA yani teçhizat koruması amacı ile kullanılan modeldir. >500mA yani selektivitenin önemli ve de gerekli olduğu uygulamalar için kullanılan modeldir.
Kutup sayılarına göre kaçak akım rölesi,
Kaçak akım röleleri genel olarak 2 kutuplu ve ya 4 kutuplu olarak üretilirler.
Tiplerine göre kaçak akım rölesi,
– AC tipi yani sadece alternatif akımda kullanılanlar bunlar genel alternatif akımlı olan güç devrelerinde kullanılır.
– A tipi yani alternatif akımda ve ya DC bileşenli titreşimli olan akımlarda kullanılır.
– B tipi yani alternatif akımda ve ya DC bileşenli titreşimli olan akımlarda ve ya süreklilik arz eden bazı hata akımlarında kullanılır.
Kaçak akım rölesinin çalışma prensibi
Kaçak akım anahtarı devreye giren ve çıkan akımların eşitliği ilkesine dayanarak çalışır. Bir elektrik devresinde fazdan giren akım nötrden çıkar. Kaçak akımın anahtarının içerisinde bulunan toroid akım trafosu sürekli giren akımlar ve çıkan akımları ölçer. Giren akımla çıkan akım birbirine eşitse her şey normaldir ve koruma yapmaz.
Kaçak akımın insan üzerindeki etkileri
Aşağıda kaçak akım seviyelerinin insan üzerindeki etkilerini görebilirsiniz. 25..30mA’den büyük kaçaklar insan sağlığı için tehlikeli seviyededir.
| Vücuttan geçen akım | Etkiler | Sonuçlar |
| 0,5 mA | Hissedilmez (Parmak ucu, dil dışında) | Zararsız |
| 3 mA | Karıncalanma oluşur | Tehlikeli değildir |
| 15 mA | Dokunulan yerler zorlanarak bırakılabilir | İstenmeyen fakat tehlikeli değil |
| 40 mA | Vücut krampları | Birkaç dakika içerisinde boğulma hissi |
| 80 mA | Kalp durması | Çok tehlikelidir. Birkaç dakika içerisinde ölüme götürür. |
Çoğu kişinin aklına takılan kaçak akım rölesi olmazsa ne olur? sorusunu da böylece yanıtlamış olduk. Eğer kaçak akım koruma anahtarı kullanılmaz ise 30mA’i aşan tüm kaçak akımlar insan üzerinden veya makine üzerinden akar ve telafi edilemez sonuçları olabilir.
